Τις τελευταίες δεκαετίες τα light προϊόντα έχουν κυριολεκτικά παρεισφρήσει στην ζωή μας. Τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας αυξάνονται, τα ποσοστά παχυσαρκίας στους ενήλικες επίσης αυξάνονται αλλά εμείς επιμένουμε να καταναλωνουμε light προϊόντα. Η βιβλιογραφία είναι ξεκάθαρη: τα υποκατάστα ζαχάρων πιθανόν να επηρεάζουν την εντερική μικροβιακή χλωρίδα του ανθρώπινου σώματος, αλλά και πάλι εμείς επιμένουμε να καταναλώνουμε light προϊόντα.
Στο σημερινό μου άρθρο θα βρείτε μια εκτενή ανάλυση του τι εστί light. Οι γνώσεις μου γίνονται και δικές σας σε ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα που αφορά την υγεία μας.
Αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των τροφίμων στα οποία χρησιμοποιούνται διατροφικοί ισχυρισμοί όπως:
«light ή λάιτ ή ελαφρύ»
«χαμηλής ενεργειακής αξίας»
«μειωμένης ενεργειακής αξίας»
«χαμηλό σε λιπαρά»
«χαμηλό σε σάκχαρα»
Είναι light, άρα δεν περιέχει θερμίδες ή δεν περιέχει λιπαρά;
Χαμηλή ενεργειακή αξία
Το προϊόν δεν περιέχει περισσότερες από: 40 kcal (170 kJ)/100g για στερεές τροφές
20 kcal (80 kJ)/100ml για υγρές τροφές
Για τα επιτραπέζια γλυκαντικά, ισχύει το όριο:
4 kcal (17 kJ)/μερίδα
Ισοδύναμες γλυκαντικές ιδιότητες
6g καλαμοσακχάρου (περίπου 1 κ.γ.)
Μειωμένη ενεργειακή αξία
Έχει μειωθεί κατά 30 % τουλάχιστον
Ένδειξη των χαρακτηριστικών που μειώνουν τη συνολική ενεργειακή αξία του τροφίμου
Χωρίς ενεργειακή αξία
Δεν περιέχει περισσότερες από 4 kcal/100ml. Για τα επιτραπέζια γλυκαντικά, ισχύει το όριο:
0,4 kcal/μερίδα
Ισοδύναμες γλυκαντικές ιδιότητες
6g καλαμοσακχάρου (περίπου 1 κ.γ.)
Χαμηλά λιπαρά
Δεν περιέχει περισσότερα από:
3g λιπαρών/100g για στερεές τροφές
1,5g λιπαρών/100ml για υγρές τροφές
(1,8g λιπαρών/100ml ημιαποβουτυρωμένο γάλα)
Χωρίς λιπαρά
Δεν περιέχει περισσότερα από 0,5g λιπαρών/100g/ml.
Απαγορεύονται οι ισχυρισμοί που εκφράζονται ως: “X % χωρίς λιπαρά”
Χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα
Δεν περιέχει περισσότερα από:
5g σακχάρων/100g για στερεές τροφές
2,5 g σακχάρων/100ml για υγρές τροφές
Χωρίς σάκχαρα
Δεν περιέχει περισσότερα από 0,5g σακχάρων/100g ή /100ml
Χωρίς πρόσθετα σάκχαρα
Δεν περιέχει πρόσθετους μονοσακχαρίτες ή δισακχαρίτες
ή άλλο τρόφιμο που χρησιμοποιείται για τις γλυκαντικές του ιδιότητες.
Εάν υπάρχουν φυσικά σάκχαρα:
θα πρέπει να φέρει και την ένδειξη
“ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΦΥΣΙΚΑ ΣΑΚΧΑΡΑ”
Χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο/αλάτι
Δεν περιέχει περισσότερα από 0,12g νατρίου, ή ισοδύναμη ποσότητα αλατιου
Πότε ένα τρόφιμο θεωρείται light;
Αν διαβάσουμε τους ορισμούς, καταλαβαίνουμε ότι ένα τρόφιμο θεωρείται light όταν η ενέργεια ή κάποιο συστατικό του έχει μειωθεί κατά 30%.
Αυτό δεν σημαίνει ότι φτάνει απαραίτητα στο μηδέν, αλλά ότι έχει απλά μειωθεί. Στα light προϊόντα είναι σημαντικό να αναγράφεται το συστατικό το οποίο μειώθηκε.
Είναι σημαντικό οι καταναλωτές να εξοικειωθούν με την ανάγνωση των ετικετών των προϊόντων, ώστε να είναι σε θέση να γνωρίζουν τι περιέχει το τρόφιμο που αγοράζουν.
Για παράδειγμα, όταν σε ένα τρόφιμο αναγράφεται ότι είναι μειωμένο σε λίπος, θα πρέπει να ελέγχεται η ποσότητα των σακχάρων, του αλατιού αλλά και των συνολικών θερμίδων που μπορεί να δίνει αυτό το τρόφιμο. Φυσικά ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή ότι ένα τρόφιμο που είναι μειωμένο σε σάκχαρα δεν σημαίνει ότι δεν περιέχει λίπος.
Τι συμβαίνει με τα υποκατάστατα σακχάρων και λίπους;
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όταν αναγράφονται σε ετικέτες οι λέξεις: ιμβερτοσάκχαρο, μολάσσες ή μελάσσες, μερικώς υδρολυμένο άμυλο, φρουκτόζη, σιρόπι φρουκτόζης, γλυκόζη, σιρόπι γλυκόζης, δεξτρόζη, μαλτόζη και οποιαδήποτε άλλη λέξη με κατάληξη –όζη, πρέπει να γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι το τρόφιμο περιέχει απλά σάκχαρα.
Από τα υποκατάστατα της ζάχαρης αποφεύγουμε την φρουκτόζη η οποία ανεβάζει τα τριγλυκερίδια. Συστήνεται η φρουκτόζη που υπάρχει φυσικά στα τρόφιμα. Εάν δεν υπάρχει πρόβλημα διαβήτη ή στην περίπτωση που είναι ρυθμισμένος, προτείνονται φυσικά υποκατάστατα ζάχαρης όπως το μέλι και το σιρόπι αγαύης. Υπάρχουν ενδοιασμοί για τη στέβια, την ασπαρτάμη και κάποια άλλα υποκατάστατα.
Υποκατάστατα λίπους
Όσον αφορά τις περιπτώσεις υποκατάστασης του λίπους, οι τέσσερις μεγάλες κατηγορίες αντικαταστατών του περιλαμβάνουν αυτούς που βασίζονται α) στους υδατάνθρακες β) στις πρωτεΐνες γ) στο λίπος δ) σε συνδυασμό λιπών.
Από αυτά, έχουν αναφερθεί παρενέργειες κυρίως για την Olestra. Σε γενικές γραμμές, επειδή οι αντικαταστάτες του λίπους μπορεί να προσδίδουν θερμίδες, οι βιομηχανίες τροφίμων χρησιμοποιώντας αυτά τα προϊόντα πρέπει να βεβαιώνονται ότι το τελικό τρόφιμο όχι μόνο είναι χαμηλό σε λίπος αλλά και σε θερμίδες.
Για παράδειγμα, μπορεί να αναφέρεται ότι ένα τυρί έχει μειωθεί κατά 30%, αλλά οι τελικές θερμίδες και το τελικό λίπος εξαρτώνται από τις ποσότητες της αρχικής μορφής του τυριού. Επίσης, είναι καλό σε αυτό το σημείο να αναφερθούν και οι περιπτώσεις των αλλαντικών χαμηλών σε λιπαρά. Το γεγονός ότι έχει μειωθεί το λίπος, δεν σημαίνει ότι έχει μειωθεί το αλάτι.
Οπότε, αλλαντικό χαμηλό σε λιπαρά, δεν σημαίνει ότι μπορεί να καταναλωθεί σε ποσότητες χωρίς αναστολές, αλλά αντιθέτως καταναλώνεται με την ίδια φειδώ όπως και η αρχική του μορφή.
Ένα άλλο σημαντικό θέμα συζήτησης για τα χαμηλού λίπους τρόφιμα είναι κατά πόσο συνεχίζουν να είναι θρεπτικά συγκριτικά με το αρχικό τρόφιμο. Η αλήθεια είναι ότι λόγω της απομάκρυνσης του λίπους μειώνεται η ποσότητα κάποιων θρεπτικών συστατικών όπως η Βιταμίνη D.
H βιομηχανία όμως που το έχει παρατηρήσει φροντίζει να αποκαθιστά τις απώλειες. Οπότε, τα χαμηλού λίπους τρόφιμα σήμερα δεν υπολείπονται σε θρεπτικά συστατικά συγκριτικά με την αρχική τους μορφή.
Τελικά βοηθάνε στην παχυσαρκία;
Είναι αρκετά οξύμωρο το γεγονός ότι ενώ έχει αυξηθεί η κατανάλωση των light προϊόντων τα ποσοστά της παχυσαρκίας δεν πέφτουν αλλά ανεβαίνουν. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ψευδαίσθησης που έχουν οι καταναλωτές ότι τα Light προϊόντα δεν παχαίνουν. Η εντύπωση αυτή ωθεί σε μία υπερκατανάλωση των συγκεκριμένων προϊόντων, η οποία τελικά έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα.
Συμπερασματικά λοιπόν αναφέρουμε ότι τα light τρόφιμα παρασκευάστηκαν για την διατροφική αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών και της παχυσαρκίας και πιθανόν η ισορροπημένη κατανάλωση τους να αποβεί χρήσιμη και ευεργετική. Η υπερκατανάλωσή τους από την άλλη μπορεί να οδηγήσει σε μη επιθυμητά αποτελέσματα τόσο στο βάρος αλλά και στην γενική υγεία του ανθρώπινου οργανισμού.
