POTAMITIS GASTROENTEROLOGY AND NUTRITION CENTER
Από την:
Άλκηστη Φωτίου
Κλινική Διαιτολόγο/Διατροφολόγο
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της Ιδιοπαθούς Φλεγμονώδους Νόσος του Εντέρου (ΙΦΝΕ) γράφουμε αυτό το άρθρο για δική σας ενημέρωση και ευαισθητοποίηση περί της νόσου.
Η Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου (ΙΦΝΕ) χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του γαστρεντερικού σωλήνα και είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει 2 ασθένειες, την νόσο του Crohn και την ελκώδους κολίτιδας. Η αιτιολογία της ΙΦΝΕ είναι πολυπαραγοντική όπου γενετικά χαρακτηριστικά , περιβαλλοντικοί και ανοσοποιητικοί παράγοντες η ακόμα και συνδυασμοί αυτών. Ακόμη, τελευταίως γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο του μικροβιώματος του γαστρεντερικού σωλήνα στη παθολογία των ΙΦΝΕ. Η νόσος Chron και η ελκώδης κολίτιδα είναι δυο διαφορετικές ασθένειες αν και έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει μόνο το παχύ έντερο ενώ η νόσος του Crohn μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του πεπτικού συστήματος. Άτομα οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να νοσήσουν με κάποια ΙΦΝΕ , αλλά με μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ της ηλικίας 15 με 40 ετών.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;
Η συμπτωματολογία διαφέρει μεταξύ ασθενών και συνήθως περιλαμβάνει:
- Ναυτία
- Εμετούς
- Διάρροιες
- Βλεννοαιμοραγικές κενώσεις
- Πόνους στην κοιλιά
- Απώλεια βάρους
- Φούσκωμα στην κοιλιά
- Συνεχής κούραση
- Οστεοπόρωση
- Δερματολογικά προβλήματα
- Αρθραλγίες
- Ηπατοχολικές επιπλοκές
Ποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες εμπλέκονται στην παθολογία του ΙΦΝΕ;
• Κακή ποιότητα διατροφής
• Παχυσαρκία
• Το κάπνισμα
• Ανεπαρκής άσκηση
Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στις ΙΦΝΕ;
Η ΙΦΝΕ επιδρά και στη διατροφική κατάσταση των ασθενών και πολλές φορές επηρεάζει και την ποιότητα ζωής τους. Η δυσθρεψία είναι ένα από τα κύρια προβλήματα που παρουσιάζονται με 20-85% των ασθενών να εμφανίζουν ενεργειακό και πρωτεϊνικό υποσιτισμό ιδικά σε περιόδους έξαρσης. Αυτό οφείλεται εν μέρη στην μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από το φαγητό μέσα στο λεπτό έντερο. Το φαινόμενο αυτό είναι πιο συχνό στη νόσο Crohn αφού συνήθως προσβάλλει το λεπτό έντερο.
Ποιες είναι οι πιο συχνές διατροφικές ανεπάρκειες λόγω των ΙΦΝΕ;
Οι πιο συχνές διατροφικές ανεπάρκειες είναι αυτές του σιδήρου λόγω μειωμένης απορρόφησης, των βιταμινών D και Β12 εάν αφαιρέθηκε μέρος του τελικού ειλεού και του ασβεστίου λόγω αποφυγής γαλακτοκομικών.
Διατροφική αντιμετώπιση των ΙΦΝΕ με διατροφή χαμηλή σε FODMAPs
Μπορεί η χαμηλή δίαιτα FODMAP να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των ΙΦΝΕ;
Η βιβλιογραφία έχει προωθήσει πολλές δημοφιλείς δίαιτες που έχουν αναφερθεί για την ανακούφιση της εντερικής φλεγμονής και ως εκ τούτου έχουν προταθεί σε ασθενείς με ΙΦΝΕ. Η δίαιτα χαμηλή σε FODMAP δημιουργήθηκε αρχικά για τη διαχείριση των συμπτωμάτων ΣΕΕ (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου). Ωστόσο, υπάρχουν αναδυόμενες ενδείξεις και αυξανόμενη δημοτικότητα ότι μια δίαιτα χαμηλή σε FODMAP μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μείωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με IΦΝΕ!
Τι είναι τα FODMAPs;
Τα FODMAPs (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols) περιλαμβάνουν ζυμωμένους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες τα οποία δεν απορροφούνται εύκολα και οδήγουν σε αυξημένη εντερική διαπερατότητα (φουσκώματα, παραγωγή αερίων, διαταραγμένη εντερική κινητικότητα και διάρροια). Αυτός ο μηχανισμός έχει αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγεί στα ΙΦΝΕ σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση στα ΙΦΝΕ.
Πως εφαρμόζεται η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs;
Η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP αρχικά αποτελείται από τον αποκλεισμό τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAPs για 6 έως 8 εβδομάδες. Αυτή η δίαιτα δεν προορίζεται να είναι μακροχρόνια θεραπεία. Μετά την επίλυση των συμπτωμάτων, οι ασθενείς καθοδηγούνται για το πώς να επαναφέρουν σταδιακά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAPs έτσι ώστε να προσδιορίστει η ατομική ανοχή σε συγκεκριμένα FODMAPs.
Που μπορώ να αποταθώ για τη δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs;
Ένας διαιτολόγος με εξειδίκευση στην δίαιτα χαμηλή σε FODMAP και κατέχει τις απαραίτητες γνώσεις είναι το κατάλληλο άτομο για να σας καθοδηγεί καθ’ όλη την διάρκεια της διαδικασίας.
